سعید محمد زاده امروز در نشست خبری اظهار داشت: در چند سال گذشته عملیات عمرانی قابل‌توجهی برای رفع گلوگاه‌های ظرفیتی راه‌آهن آغاز شد.
وی ادامه داد: در سال ۹۶ میزان ۸۰۰ کیلومتر خط روی زمین ریل‌گذاری شد که در استان‌هایی نظیر خوزستان، لرستان، تهران، بافق ـ اصفهان، استان خراسان و… است.
محمدزاده افزود: در خطر ملایر ـ کرمانشاه آمادگی اعزام قطار داریم که در پیش‌فروش بلیت قطارهای نوروزی خواهد آمد ولی فعلاً منتظر هماهنگی استانی هستیم.
* ۱۳۰۰ کیلومتر خط آهن جدید در سال ۹۶ احداث شد
مدیرعامل راه‌آهن گفت: خط مراغه ـ ارومیه اوایل ۹۷ تحویل راه‌آهن می‌شود، همچنین بخش قابل‌توجهی از خط قزوین ـ رشت ریل‌گذاری شده و در ماه‌های اول و یا دوم سال ۹۷ بهره‌برداری می‌شود.
وی ادامه داد: جمعاً در سال ۹۶ حدود ۱۳۰۰ کیلومتر خط جدید در کشور اجرا شد؛ از مجموع ۷۰۰ کیلومتر ریل‌گذاری ما ۱۰۰ کیلومتر آن بازسازی بود. این بازسازی در فرسوده‌ترین و سخت‌ترین خط‌ها انجام شد. مثلاً در راه‌آهن قم ـ اهواز مسیر قدیمی و عمر خط حدود ۶۰ سال بود.
محمدزاده افزود: در ۳ سال گذشته تمرکز راه‌آهن در بازسازی و نوسازی خط به محور زاگرس و جنوب اختصاص یافت.
وی افزود: از ۷۰۰ کیلومتر خطوط دوم، سوم و چهارم که برنامه اجرای آن را در دست داریم، ۳۰۰ کیلومتر تحت بهره‌برداری است و ۴۰۰ کیلومتر در سال ۹۷ افتتاح می‌شود.
مدیرعامل راه‌آهن اضافه کرد: در سال ۹۶ در ۴۰۰ کیلومتر خط راه‌آهن عملیات تراک‌بندی انجام شد و فاصله اعزام قطار از حالت «ایستگاه به ایستگاه»، به حالت «تراک به تراک» رسید.
* آمار حمل بار در راه‌آهن
محمدزاده ادامه داد: ATC محور شرق در ۷۰۰ کیلومتر خط تحت بهره‌برداری است. در مسیر بافق ـ بندرعباس ATC کامل شد و در محور جنوب ۱۲ ایستگاه علائم الکتریکی دارد.
وی به توجه به قطارهای حومه‌ای اشاره کرد و گفت: در سال ۹۶ تکمیل خطوط حومه‌ای تهران ـ گرمسار، تهران ـ پرند، کاشمر ـ مشهد پیگیری و اجرا شد.
مدیرعامل راه‌آهن به سهم راه‌آهن در حمل بار کشور اشاره کرد و گفت: از سال ۸۶ تا ۹۲ دائماً در حال از دست دادن سهم ریل از بازار بودیم، اما از سال ۹۳ تا به امروز با کاهش حق دسترسی جذابیت ریل افزایش یافت و سهم راه‌آهن از تعرفه به‌عنوان حق دسترسی از ۵۷درصد به متوسط ۲۰ درصد رسید و در بخش کانتینری هم سهم حق دسترسی صفر ریال است.
محمدزاده ادامه داد: کل بار حمل‌شده در تاریخ راه‌آهن تا قبل از سال ۹۲ سالانه حداکثر ۳۳ میلیون تن بود اما این رقم در سال ۹۴ به ۳۵ میلیون تن و در سال ۹۶ تاکنون به ۴۰ میلیون تن رسیده است و پیش‌بینی می‌کنیم تا پایان سال به ۴۷ میلیون تن هم برسد.
وی ادامه داد: تن کیلومتر راه‌آهن از ۲۷ میلیارد تن کیلومتر در سال ۹۵ امسال به ۳۰ میلیارد تن کیلومتر رسید، یک تن کیلومتر حمل بار یعنی ۱.۳ سنت صرفه‌جویی سوخت.
مدیرعامل راه‌آهن افزود: بار ترانزیتی امسال به رقم ۱.۶ میلیون تن در بخش ریلی رسید که این رقم در سال ۹۵، عدد ۱.۱ میلیون تن بود.
* ۷۵۰ میلیارد تومان یارانه غیر مستقیم برای بخش مسافری پرداختیم
محمدزاده افزود: در بخش مسافری تا سال ۹۵ سهم حمل‌ونقل عمومی در کشور به دلیل تمایل شدید به حمل‌ونقل شخصی کاهش یافت، اما راه‌آهن در سال ۹۶ رشد ۶ درصدی در مسافر و ۱۶ درصدی در بخش حومه‌ای داشت.
وی افزود: در سال ۹۵ راه‌آهن به جهت اینکه بتواند خدمات ریلی را به قیمت مناسب ارائه کند، ۷۵۰ میلیارد تومان یارانه غیرمستقیم به حوزه مسافری پرداخت کرد. درآمد راه‌آهن در سال‌های ۹۲ تا ۹۶ ثابت بود اما هزینه‌های ما سالانه ۱۹.۵ درصد افزایش یافت.
مدیرعامل راه‌آهن تصریح کرد: قطار مسافری که از ریل می‌گذرد به ازای هر مسافر کیلومتر ۶۴ تومان یارانه غیرمستقیم دریافت می‌کند که شامل سوخت ارزان،دیزل با اجاره‌های یک‌دوم تا یک‌ششم قیمت و حق دسترسی رایگان است یا اینکه برای مثال در راه‌آهن تهران ـ همدان و ملایر ـ کرمانشاه تمام هزینه‌های مسافری از محل منابع داخلی راه‌آهن تأمین می‌شود.
محمدزاده افزود: قرارداد سرمایه‌گذاری در سایت راه‌آهن آستارا امسال محقق شد و ۶۰ میلیون یورو سرمایه‌گذاری خارجی جذب شد تا سایت و خط آستارای ایران ـ آستارای آذربایجان کامل شود که عملیات عمرانی و تخلیه بار از سایت آستارا انجام شد.
وی ادامه داد: در قراردادی سه‌جانبه بین کشور کره و مشارکت ایریکو و روتم کره جنوبی ۴۵۰ دستگاه ریلباکس تحویل ایران می‌شود که در ۴ سال ساخته خواهد شد.
مدیرعامل راه‌آهن تصریح کرد: در ۴ سال آینده با توسعه زیرساخت‌های حومه‌ای ۵۰ میلیون سفر حومه‌ای فقط در اطراف تهران خواهیم داشت البته ظرفیت ایجادی ۱۰۰ میلیون سفر است ولی برنامه‌ریزی ما فعلاً برای ۵۰ میلیون سفر حومه‌ای خواهد بود.
محمدزاده افزود: سهم حومه‌ای در سه سال گذشته از ۱.۵ میلیون نفر به ۷ میلیون نفر رسید و در ۴ سال آینده این عدد به ۵۰ میلیون نفر می‌رسد.
* تسویه ۱۴۰۰ میلیارد تومان از بدهی‌های راه‌آهن به دولت
وی از تسویه ۱۴۰۰ میلیارد تومان از بدهی‌های راه‌آهن به دولت خبر داد و گفت: در حوزه واگن‌های باری امسال ۸۰۰ واگن باری به شبکه ریلی کشور اضافه شده و می‌شود.
مدیرعامل راه‌آهن اظهار داشت: ما در کشور به ۲۸ هزار دستگاه واگن باری فعال نیاز داریم که نقدینگی آنها باید انجام شده و در داخل تأمین شود. ضمن آنکه تولیدکننده و خریدار خصوصی خواهد بود، به‌طوری‌که در قرارداد ۳ میلیارد دلاری تأمین مالی برای راه‌آهن بین راه‌آهن ایران و بانک‌های روسیه منعقد شد تا با مشارکت سازندگان ایرانی ـ روسی، خریداران ایرانی تأمین مالی بانک‌های روسیه و ضمانت راه‌آهن ایران در قالب قراردادی ۳ میلیارد دلاری واگن باری تولید شود.
محمدزاده ادامه داد: هر واگن باری اگر بیش از ۲ میلیون تن کیلومتر حمل بار داشته باشد که با احتساب ۱.۲۳ سنت صرفه‌جویی شامل ۲۶ هزار دلار صرفه‌جویی می‌شود، یعنی یک واگن باری در سه سال با صرفه‌جویی سوخت پول خود را درمی‌آورد.
وی به اتصال ریل به مراکز بار در سال ۹۶ اشاره کرد و گفت: بیش از ۵ مرکز بار با حمایت راه‌آهن به شبکه ریلی متصل شد؛ در سال ۹۷ نیز ۲۰ مرکز عمده بار جدید وضع می‌شود که این ۲۰ میلیون تن بار به شبکه ریلی می‌افزاید.
مدیرعامل راه‌آهن اظهار داشت: امسال برای اولین بار کلنگ راه‌آهن دولتی ـ خصوصی کرمان ـ سیرجان به طول ۲۰۰ کیلومتر با مشارکت راه‌آهن ایران و گل‌گهر به زمین زده شد که ارزش قرارداد ۱۰۰۰ میلیارد تومان است.
محمدزاده تصریح کرد: یکی دیگر از پروژه‌هایی که با این مدل قرارداد نهایی شده است اتصال شلمچه به بندر امام خمینی(ره) است.
* استفاده از بازار سرمایه برای تأمین سرمایه حمل‌ونقل ریلی
وی به استفاده از بازار سرمایه برای تأمین سرمایه حمل‌ونقل ریلی اشاره کرد و گفت: زمینه استفاده از ۸۰۰ میلیارد تومان بازار مالی شامل صندوق پروژه و اوراق صکوک برای شرکت‌ها فراهم کرده‌ایم.
مدیرعامل راه‌آهن اضافه کرد: همچنین هماهنگی بین راه‌آهن و مترو انجام شده است تا بلیت یکپارچه به مسافر ارائه شود. مثلاً مسافر با قطار حومه‌ای هشتگرد وارد تهران شود و سپس در همان ایستگاه قطار با اتصال به مترو از همان بلیت وارد مترو شود. همچنین در ایستگاه راه‌آهن ری بخش مسافری از باری منفک و کنار ایستگاه مترو ری می‌رود.
محمدزاده تصریح کرد: تمام تلاش ما این است که ارتباط بین مترو و شبکه حمل‌ونقل ریلی در تهران ایجاد کنیم و سیستم «یک بلیت، یک سفر» در سال ۹۷ اجرایی می‌شود.
وی همچنین با اشاره به فعالیت سامانه ستاد سفرهای نوروزی گفت: سامانه ۵۱۴۹ به طور ۲۴ ساعته فعال است.
مدیرعامل راه‌آهن بیان داشت: ما پرداخت حقوق ۲۳ هزار نفر پرسنل را هم از محل منابع داخلی راه‌آهن انجام می‌دهیم. در حوزه هزینه‌های بیش از ۸۰ درصد راه‌آهن، هزینه نیروی انسانی است، البته نسبت نیرو به طول خط، نیرو به تن کیلومتر و نیرو به تعداد ایستگاه در ایران نسبت به سایر کشورهای دنیا جزو کمترین است.
* اجرای ATC را با مناقصه به مهاران دادیم
محمدزاده در پاسخ به سؤال خبرنگار فارس در خصوص پیمانکار پروژه ATC در خطوط ریلی کشور توضیح داد: قراردادهایی که ما واگذار کرده‌ایم همه از طریق مناقصه بوده است و اصلاً ترک تشریفات نداشته‌ایم. سعی کرده‌ایم که در ظرفیت قراردادی حداکثر استفاده را داشته باشیم.
وی ادامه داد: در ایران غیر از شرکت مهاران که طراح ATC است تاکنون شرکت دیگری احراز صلاحیت نشده است.
مدیرعامل راه‌آهن افزود: در دنیا تعداد سازنده‌های ATC بسیار محدود هستند و هر کس بسازد، راه‌آهن حمایت می‌کند. در این حوزه ابتدا باید اینترلاگین،بعد CTC و سپس ATC را اجرا کند و ما در این حوزه از شرکت‌های دانش‌بنیان حمایت می‌کنیم و اگر شرکتی اینترلاگین تولید کرد، ما ایستگاه در اختیار آنها قرار می‌دهیم.
محمدزاده مدعی شد نصب ATC تماماً مناقصه بود واین تکنولوژی از سال ۸۵ وجود داشت و از آن ظرفیت در قراردادها استفاده شد و هیچ ترک تشریفات به مهاران ندادیم و قرارداد مهاران مبنای آن مناقصه اینترنشنال است.
وی ادامه داد: ATC مهاران در متروی تهران کار می‌کند، طول تراک ATC راه‌آهن ۴ کیلومتر است که در مترو ۱.۵ تا ۲ کیلومتر است.
مدیرعامل راه‌آهن افزود: بهره برداری ATC در راه‌آهن از سال ۹۴ روشن شد البته مهاران از سال ۸۷ در متروی تهران مشغول به کار است.
محمدزاده همچنین در پاسخ به سؤال دیگر خبرنگار فارس مبنی بر قائم‌مقامی خدایی در راه‌آهن و ابلاغ دولت مبنی بر حذف سمت قائم‌مقامی در دستگاه‌های دولتی گفت: آقای خدایی کماکان قائم‌مقام راه‌آهن هستند و راه‌آهن در قانون اساسنامه مجلس قائم‌مقام دارد.
