فرهنگ سازی و ایجاد رفتاری متوازن میان جاده و ریل در مورد بارهای ریل پسند ضروری است و در دنیا این بارها از طریق جاده جابه جا نمی‌شود.
به گزارش روابط عمومی راه آهن جمهوری اسلامی ایران، سید مرتضی علی احمدی ، مدیرکل بازرگانی و بازاریابی راه آهن، در میزگرد تخصصی بررسی راه کارهای انتقال بار از جاده به ریل، بیان اینکه بارهای ریل پسند در کشور حدود ۵۰ میلیون تن است، گفت : عملکرد راه آهن در سال ۹۶، ۴۷ میلیون تن بوده واگر ۵۰ میلیون تن بار ریل پسند را از ۴۰۰ میلیون تن بار جاده‌ای به این میزان اضافه کنیم، حمل بار ریلی از ۱۰ درصد به ۲۵ درصد افزایش خواهد یافت.
وی با اشاره به اینکه این میزان حمل بار حدود یک چهارم باری است که در جاده ها جا به جا می‌شود، افزود: راه آهن از سال ۹۲ تا ۹۶ رشد ۵ درصدی حمل و نقل را داشته که این روند در مقایسه با رشد ۳ درصدی حمل و نقل ریلی در ۱۰ ساله ۸۲ تا ۹۲ حکایت از بهره وری و استفاده مطلوب از ظرفیت‌های ریلی دارد.
احمدی متوسط کرایه حمل بار در راه آهن را پایین‌تر از حمل جاده‌ای دانست و یادآور شد: هزینه‌های ترکیبی در حمل و نقل ریل موجب افزایش قیمت نهایی حمل بار ریلی می‌شود و نبود اتصالات در مبدا و مقصد کرایه حمل ریلی را نسبت به جاده غیر رقابتی کرده و صاحب کالارا به سمت جاده سوق می‌دهد .
وی با اشاره به اینکه به نظر می‌رسد که نتیجه هزینه کرد و ساخت مسیر اصفهان-شیراز تنها اتصال خط اصلی بود و این امر تنها در بخش مسافری نمود داشت، افزود: عملکرد بار ریلی در این مسیر صفر درصد بود، چرا که اتصال خطوط آنتنی و فرعی به مراکز بار در این مسیر دیده نشد و ارزش افزوده‌ای برای کشور به همراه نداشت .
مدیرکل بازرگانی و بازاریابی راه آهن با تاکید بر اینکه اتصال خط اصلی به سایر خطوط از نگاه بار توجیه دارد و نیاز است تا در برنامه ریزی‌ها مورد توجه قرار گیرد، خواستار ایجاد رفتاری متوازن میان جاده و ریل شد و گفت: این امر به نفع مصرف کننده نهایی است تا بازار را از دست ندهد و مانع از کسب سود غیرمنطقی بنگاه‌های جزیره‌ای شود.
حمل و نقل ریلی معادله‌ای چند مجهولی
احمدی گفت: باید به حمل و نقل ریلی به چشم معادله‌ای چند مجهولی نگاه کرد که تابع ضوابط و زنجیره‌هایی خاصی است، این درحالی است که حمل و نقل جاده‌ای به صورت دربه در و با سرعت مطلوب ، جذابیت را برای مشتری ایجاد می‌کنند.
وی با اشاره به اینکه اگر ضروریات حمل و نقل ریلی ایجاد نشود، رقابت ریل با جاده امکان پذیر نیست و جذابیتی برای صاحب کالا به وجود نمی‌آید، افزود: اکنون دنیا به سمت اقتصاد حمل و نقل حرکت می‌کند و اصلاحات اقتصادی با توجه به ریل صورت می‌گیرد چرا که تنها در این صورت هزینه مصرف کنند به حداقل می‌رسد.
مدیرکل بازرگانی و بازاریابی راه آهن با یادآوری اینکه در این اصلاحات علاوه بر کاهش هزینه برای مصرف کننده، مزایایی چون کاهش آلودگی، مصرف سوخت، سوانح و … در نظر گرفته می‌شود، اضافه کرد: نباید از نیروی انسانی برای پوشاندن نقاط ضعف خود استفاده کنیم چرا که این امر موجب افزایش هزینه برای کشور می‌شود.
وی با بیان اینکه دولت باید با حذف برخی از سوبسیدها شرایطی رقابتی میان جاده و ریل برقرار کند، گفت: در حال حاضر در شرایط ساختاری دولت ریل با جاده برابر نیست و بین انواع مدهای مختلف حمل و نقل هیچگونه برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری یکسانی وجود ندارد.
تخصص لازمه فعالیت شرکت‌های لجستیک
احمدی با تاکید بر اینکه وظیفه شرکت های لجستیک تنها به حمل بار خلاصه نمی‌شود بلکه بسیاری از تشریفات اداری مربوط به حمل بار چون خدمات گمرکی و بانکی نیز در زمره وظایف آنها تعریف می‌شود، افزود : باید شرکت‌های لجستیکی ایجاد شود که در تمام زمینه های یاد شده تخصص داشته باشد در این صورت وزارت راه می‌تواند به این شرکت های مجوز شرکت‌های خدمات لجستیک را بدهد در حالی که در حال حاضر چنین شرکت‌هایی با چنین خدماتی در کشور فعالیت ندارند.
وی اضافه کرد: حلقه‌های لجستیک باید به گونه‌ای تعریف شوند که ریل و جاده بتوانند انتقال بارهای نقطه به نقطه را انجام دهند تا سهم حمل بار توسط ریل بالا برود.
تقویت تجارت الکترونیک
مدیر کل بازرگانی و بازاریابی راه آهن وجود برخی از موانع و ضعف‌ها در قوانین و مقرارت موجب ایجاد مشکلات متعدد در حمل و نقل ریلی دانست و تاکید کرد: متاسفانه بسترهای هوشمند سازی ، IT و تجارت الکترونیک در کشور بسیار ضعیف است و باید در حمل و نقل لجستیک مدل‌هایی چون اسنپ بار به وجود بیاید تا عملیات ترکیبی و انتقال بار از مدی به مد دیگر در سیستم تجارت الکترونیک به راحتی صورت پذیرد .
احمدی با بیان اینکه حمل و نقل حوزه‌ای خدماتی است ، تشریح کرد: در خدمات، مشتری به دنبال خدمات ناب است و این درحالی است که شرکت‌های خصوصی نیز مانند شرکت‌های دولتی در ارائه این خدمات ضعیف عمل می‌کنند و توانمندی لازم را ندارند، از این رو ضرورت دارد که فرهنگ سازی، نظارت ، تخصص و آموزش را در زمره فعالیت‌های خود قرار دهند و مجوزهای خاص برای آنها صادر شود.
وی سیاست‌گذاری درباره ارتباط و انضباط میان سازمان های حاکمیتی از جمله جاده ، ریل و بنادر شرط لازم برای گرفتن بازارهای بین المللی خواند و ادامه داد: سازمان بنادر باید به عنوان تسهیل کننده بار بستر خدمات بار و کاهش هزینه فعالیت کند.
مدیر کل بازرگانی و بازاریابی راه آهن فرهنگ سازی در مورد بارهای ریل پسند را ضروری دانست و یادآور شد: کامیون‌های حامل مخازن سوخت هایی که در جاده های مسافری ما از کنار خودرو ها عبور می کنند به مثابه بمبی در جاده بشمار می روند و در هیچ کجای دنیا چنین بارهایی که مخصوص ریل است از طریق جاده جابه جا نمی شود .
