قصه راه آهن خواف – هرات، قصه دو خط موازی است که هرگز به همدیگر نمی‌رسند، اما با افتتاح این مسیر ریلی تا چند روز دیگر اتحاد و همدلی دو ملت بیشتر شده و رابطه مردمانش با همدیگر عمیق‌تر و تجارت در خط ابریشم بار دیگر زنده‌تر خواهد شد.
با آغاز عبور قطار از روی ریل‌های راه آهن خواف – هرات خاطرات جاده ابریشم بار دیگر از شهر آسیاب‌های بادی در خواف تا شهر تاریخی هرات بیشتر شده و افغانستان از طریق اتصال به دریای عمان و خلیج فارس در جنوب ایران و اتصال از طریق غرب ایران به عراق و ترکیه به اروپا وصل خواهد شد.
راه آهن خواف – هرات خطی است ریلی به طول ۲۲۵ کیلومتر که در چهار قطعه در حال ساخت است که سه قطعه آن توسط مهندسان ایرانی تا ایستگاه روزنک در افغانستان ساخته شده و خطی است طولانی که مبدا آغاز آن تاریخ و فرهنگ مشترک دو کشور شده است.
توسعه صادرات و ترانزیت به افغانستان با افتتاح خط ریلی خواف – هرات
علی رسولیان معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی با اشاره به ترانزیت عمده کالای افغانستان از مسیر ایران، می گوید: با افتتاح خط آهن خواف – هرات شاهد توسعه صادرات و ترانزیت به افغانستان که یکی از شرکای مهم تجاری ایران و البته خراسان رضوی است، خواهیم بود.
او با بیان اینکه با افتتاح این خط ریلی، مواد غذایی، مصالح ساختمانی، ابزارآلات، محصولات کشاورزی را از جمله کالا‌هایی مورد نیاز افغانستان دانست ومی افزاید: با افتتاح راه آهن خواف – هرات، هزینه بالای حمل و نقل به این کشور نیز کاهش قابل توجهی خواهد داشت.
رسولیان با بیان اینکه سه قطعه از راه آهن خواف – هرات توسط ایران ساخته شده است، بیان می کند: بخش نهایی این مسیر ریلی که مربوط به کشور همسایه، افغانستان می‌شود، از منطقه روزنک تا شهر هرات ساخته خواهد شد.
او با اشاره به ظرفیت‌های افغانستان در حوزه سنگ آهن و مس، تصریح می کند: وجود معادن بزرگ سنگ آهن، کنسانتره و گندله سازی استان در مسیر خط ریلی خواف – هرات، ظرفیت بالایی برای سرمایه گذاری بخش خصوصی با هزینه‌های کمتر ایجاد می‌کند.
حسین سنجرانی فرماندار خواف با بیان اینکه ۷۸ کیلومتر از طول سه قطعه اول راه‌آهن خواف – هرات در داخل خاک ایران است و ۶۴ کیلومتر بعدی در خاک افغانستان قرار دارد، می گوید: این قسمت از پروژه نرسیده به هرات تمام می‌شود و قطعه چهارم توسط افغانستان در حال ساخت است.
۴۳۰ میلیارد تومان هزینه صرف شده برای راه آهن خواف – هرات
او با بیان اینکه برای اتمام سه قطعه اول تاکنون ۴۳۰ میلیارد تومان توسط ایران هزینه شده است و از سال ۸۹ در حال ساخت هستند، می افزاید: با افتتاح این پروژه ریلی بزرگ اثرات زیادی در بخش ترانزیتی بین دو کشور خواهد داشت و پیش بینی شده است در سال، سه میلیون تن کالا از طریق این ریل جابجا شود.
سنجرانی با اشاره به تجارت افغانستان با هندوستان و پهلو گرفتن کشتی‌های هندی در کنار دریای ایران، بیان می کند: با افتتاح این مسیر ریلی، تجارت افغانستان با ایران از طریق ریلی سهل‌تر شده و تجار ایرانی و افغانی نیز می‌توانند اجناس خودشان را با هزینه کمتری جابجا کنند.
سعید محمد فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء (ص)، نبود زیرساخت‌های مناسب حمل و نقل در داخل این کشور و عدم دسترسی به آب‌های آزاد را از محدودیت‌های اصلی افغانستان در توسعه و پیشرفت اقتصادی عنوان کرد.
او می افزاید: این پروژه که به منظور اتصال افغانستان به شبکه ریلی ایران و با هدف برقراری ارتباط این کشور با بندرعباس و بندر چابهار که مبادی دسترسی به آب‌های آزاد و تجارت بین‌المللی هستند تعریف شده، امکان ترانزیت کالا از طریق کریدور شرقی- غربی و از سمت مرز آستارا به اروپا را برای کشور افغانستان فراهم می‌سازد.
همچنین احمد سعید سادات رایزن اقتصادی ایران و افغانستان نیز با اشاره به راهیابی ایران به بازار‌های آسیای میانه از طریق راه آهن خواف – هرات، می گوید: در آینده با گسترش راه آهن در خاک افغانستان و اتصال به شمال ریلی افغانستان، راه ایران برای رسیدن به بازار‌های آسیای میانه نظیر ازبکستان و تاجیکستان هموار‌تر می‌شود و افغانستان نیز از طریق ایران و چابهار و دریا به دیگر کشور‌ها متصل می‌شود.
پیر محمد ملازهی کارشناس مسائل افغانستان درباره مزایای اقتصادی ریلی خواف – هرات می گوید: این خط ریلی از دو زاویه برای ایران سود دارد. هر کالایی که از این طریق به افغانستان صادر شود و یا از افغانستان به هندوستان و سایر کشور‌ها منتقل گردد، به این علت که بخشی از خط آهن چابهار تا خواف در ایران است، باید در برابر هر کیلو بار، کرایه‌ای به ایران پرداخت شود.
او درباره آثار این خط آهن برای کشور‌های دیگر منطقه می افزاید: هندوستان نیز نیاز شدیدی به مواردی از قبیل سنگ آهن دارد که از طریق این خط از ایران و افغانستان قابل تأمین است و مجموعه این شرایط درآمد قابل توجهی را برای ایران در طول سال ایجاد خواهد کرد.
به خوبی می‌توان دریافت کریدور خواف – هرات برای افغانستان حائز اهمیت زیادی است و با توجه به دسترسی نداشتن این کشور به آب‌های آزاد، تجار افغانستان به راحتی می‌توانند کالا‌های خود را با امنیت بالا از طریق ایران صادر کنند و مواد معدنی، نفت و تولیدات محصولات کشاورزی در افغانستان موقعیت مناسبی را برای این کشور در صادرات ایجاد کرده است. موقعیتی که زمینه اشتغال ۶۱ درصد از مردم این کشور را فراهم می‌کند.
در حالی که بر اساس آمار‌های بیان شده افغانستان ۹۰ درصد مایحتاج و موارد مصرفی خود را از طریق واردات تأمین می‌کند و ایران در سال ۲۰۱۸ چهارمین کشور برای واردات به افغانستان به ارزش ۹۰۰ میلیون دلار بوده، بنابراین راه اندازی راه آهن خواف-هرات موجب شتاب صادرات مواد غذایی و تولیدات ایرانی از طریق ایران به افغانستان شده و سهم ایران از بازار افغانستان را افزایش خواهد داد.
