به گزارش ریل‌نیوز به نقل از همشهری، «هدف هند این است که روابط خود را با ایران به‌خصوص در زمینه تکمیل زیرساخت‌های حمل‌ونقل حفظ کند.» این، چکیده سخنان سفیر هند در تهران با مدیرعامل راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران است؛ آن‌هم در هفته‌ای که تنور خبرها و شایعات مربوط به کنار گذاشتن هند از پروژه راه‌آهن چابهار -زاهدان در اغلب رسانه‌های داخلی و خارجی داغ بوده و البته منابع رسمی در کشورمان با استناد به اینکه قراردادی در این زمینه با هند امضا نشده، کل ماجرا را تکذیب کرده‌اند. با این تفاصیل از اظهارات سفیر هند در تهران چنین برمی‌آید که هند فارغ از این شایعات، علاقه‌مند است در پروژه ریلی چابهار که می‌تواند معاف از تحریم‌ها نیز باشد مشارکت کند.
در یک هفته گذشته خبرهای ضدونقیضی درباره کنار گذاشتن هند از پروژه ساخت راه‌آهن چابهار منتشر شد که نقطه آغازین آن به گزارش یک رسانه هندی مربوط می‌شد؛ خبری که البته از سوی مراجع مختلف و با روش‌های متفاوت تکذیب شد اما بازهم در اصل ماجرا که حذف حضور هند در توسعه زیرساخت پس‌کرانه بندر چابهار بود، تفاوتی ایجاد نکرد.
گزارش خلاف واقع از خبر واقعی
چند روز پیش‌از این با انتشار گزارشی، روزنامه The Hindu مدعی شد: پس از گذشت ۴ سال از امضای توافقنامه احداث خط آهن چابهار – زاهدان، دولت ایران به‌علت تأخیر طرف هندی در تأمین بودجه و آغاز پروژه، تصمیم گرفته است تا احداث این خط آهن را خود انجام دهد. پیرو انتشار این خبر مبنای کار رسانه‌های داخلی و حتی رسانه‌های فارسی‌زبان بیگانه پرداختن به حذف هند از این پروژه بود که به‌صورت بالقوه می‌توانست بر شراکت ایران و هند در توسعه بندر شهید بهشتی چابهار نیز اثرگذار باشد.
خبری که دستمایه گزارش روزنامه هندو شده بود، به عزم دولت ایران برای تکمیل سریع خط آهن چابهار- زاهدان با اتکا به توان و منابع داخلی مربوط می‌شد که در یک سال گذشته نیز بارها درباره آن اطلاع‌رسانی شده بود. این روزنامه با اتکا به مذاکراتی که ایران و هند برای همکاری مشترک داشتند و فهرستی از سرمایه‌گذاری‌ها در حوزه زیرساخت را شامل می‌شد، نتیجه گرفته بود که کاهلی هندی‌ها برای ورود به راه‌آهن چابهار باعث حذف این کشور شده است؛ درحالی‌که ایران و هند پس از امضای قرارداد توسعه بندر شهید بهشتی چابهار، عملاً قرارداد جدیدی برای سرمایه‌گذاری امضا نکردند و مابقی پیشنهاد‌ها همکاری همچنان روی کاغذ ماند. معاون امور بندری سازمان بنادر و دریانوردی نیز در واکنش به شایعه حذف هند از پروژه ریلی چابهار می‌گوید: ایران هیچ قراردادی در بخش ریلی و ساخت خط آهن چابهار-زاهدان با هندی‌ها نداشته که حالا بخواهد این کشور را از پروژه کنار بگذارد. به گفته فرهاد منتصر کوهساری، در ماجرای سرمایه‌گذاری هندی‌ها در چابهار، موضوع زیرساخت ریلی چابهار هم دیده شده بود؛ اما در زمان مذاکرات، توافقی در این زمینه حاصل نشد که هندی‌ها وارد بخش ریلی شوند. او حتی ارتباط تحریم‌ها با همکاری ایران و هند را نیز رد کرده است.
درخواست غیررسمی هند برای حضور در زیرساخت ایران
بررسی راه‌های توسعه همکاری‌های حمل‌ونقلی میان ایران و هند، محور اصلی دیدار اخیر گدام درمندرا، سفیر هند در تهران با سعید رسولی، مدیرعامل راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران بوده است. طبق اعلام شرکت راه‌آهن، سفیر هند در این دیدار با اشاره به چهار دوره دیدار نارندرا مؤدی، نخست‌وزیر هند با حسن روحانی رئیس‌جمهوری اسلامی ایران، این دیدارها را نشانه تصمیم راسخ رهبران دو کشور برای توسعه مناسبات همه‌جانبه دانسته و تأکید کرده است: هند برای توسعه مناسبات خود با ایران اهمیت زیادی قائل است و هدفش این است که روابط خود را به‌خصوص در زمینه تکمیل زیرساخت‌های حمل‌ونقل با ایران حفظ کند. گدام درمندرا با بیان اینکه امسال هفتادمین سالگرد امضای تفاهمنامه دوستی میان ایران و هند است، گفت: ما به سرانجام رسیدن همکاری‌های ۲ کشور در حوزه‌های زیربنایی تأکید داریم و خوشبختانه آغاز همکاری‌های ۱۸ ماهه هند در بندر چابهار تاکنون پیشرفت‌های خوبی داشته است. سفیر هند در تهران ضمن تأکید بر اهمیت برنامه‌ریزی برای تقویت تعاملات ایران و هند پیشنهاد کرد: برای توسعه همکاری‌های ریلی، هیأتی از ایران برای بررسی فنی وضعیت تولید واگن و لکوموتیو به هند سفر کند و متقابلاً هیأتی نیز از هند به ایران بیایند تا مدیران دو کشور از آخرین وضعیت تولید ناوگان حمل‌ونقل ریلی برای آغاز همکاری‌های فنی مطلع شوند. با توجه به همزمانی حضور سفیر هند در ساختمان مرکز راه‌آهن و انتشار اخبار و شایعات مربوط به کنار گذاشتن هند از پروژه ریلی چابهار (که البته مبنای قراردادی ندارد) به‌نظر می‌رسد هندی‌ها که تاکنون سرمایه‌گذاری در حوزه زیرساخت ایران را منوط به کسب اجازه از آمریکا می‌دانستند، در تلاش هستند سهمی از پروژه استراتژیک راه‌آهن چابهار- زاهدان کسب کنند؛ به‌خصوص که ایران بعد از تولید ملی، از واردات ریل از هند نیز بی‌نیاز شده و با تداوم وضعیت موجود و عقب‌نشینی مکرر هند از امضای قراردادهای مشترک، این احتمال وجود دارد که سفره رنگین سرمایه‌گذاری‌های بالقوه برای هند در ایران کوچک‌تر و البته کم‌بازده‌تر شود.
