در تعریف گردشگری آمده است: گردشگری مسافرت تفریحی است که شامل گردش به قصد دیدن اماکن تاریخی، فضاهای طبیعی و فرهنگ یک شهر یا کشور می‌شود.
به گزارش تین‌نیوز، با رشد تکنولوژی اگرچه مصادیق متعددی برای مقاصد گردشگری ایجاد شده است اما در کشور ما هنوز این صنعت به رشد چشم‌گیری که در خور تاریخ و طبیعت ایران باشد، دست نیافته است. یکی از این مصادیق جدید، گردشگری به قصد دیدن مسیر فارغ از مقصد یا حتی سپری کردن زمان در یک نوع خاص یا خاطره‌انگیز وسیله نقلیه است.
گردشگری با قطار که از حدود- به‌ویژه- دو دهه گذشته در دنیا باب شده است، در ایران نیز در حال پا گرفتن است. راه‌اندازی قطار گردشگری تهران-شمال، قطار گردشگری در محور خوزستان در نوروز سال گذشته، قطار گردشگری اهواز -خرمشهر، تبریز-رازی، تبریز- جلفا، اهواز-تنگه پنج، شیراز-پاسارگاد و قطار گردشگری در محورهای منتهی به تهران مثل تهران-بادرود و بیابانک و… از نمونه‌های این اقدامات است.
گردشگری راه‌آهن یا آنچه از آن قطار گردشگری نیز یاد می‌شود، مجموعه گردش‌هایی است که در آن قطار و راه‌آهن فقط وسیله حمل‌ونقل و جابه‌جایی به حساب نمی‌آید، بلکه خودِ راه‌آهن، زیبایی‌های ابنیه و مسیر آن، تاریخ ساخت خط سراسری، فرهنگ و تاثیرات اجتماعی شکل گرفته در اطراف آن و هر چه به خط‌آهن، ایستگاه، تجهیزات و قطار مربوط می‌شود، موضوع اصلی گردشگری است.
هدف اصلی در این گردشگری، علاوه‌بر آشنا کردن مخاطب با کلیت راه‌آهن و جذابیت‌های آن، ارائه تصویری از وضعیت اجتماعی و اقتصادی و فرهنگ کار در کشور ایران در زمان احداث و بهره‌برداری راه‌آهن است. گردشگری ریلی توجه خاصی به مدارک مکتوب و تصویری از نخستین سال‌های ساخت راه‌آهن و همچنین آثار فیزیکی به‌جا مانده در حاشیه مسیر راه‌آهن ایران دارد، تا از این طریق تجربه‌ای منحصر بفرد را در اختیار مخاطب قرار دهد.
انتخاب نوع قطار در سیر گردشگری تابع چه عواملی است؟
در گردشگری بسته به اینکه برای چه هدفی قطار را انتخاب کرده‌اید و عازم کجا هستید، نوع قطار نیز متفاوت خواهد بود. مثلا ممکن است، عازم سفری نیم ساعته باشید. در این صورت، تماشای مناظر به صورت ایستاده هم برایتان جالب خواهد بود. برخی از سفرها نیز، قطارهایی با کوپه‌های بزرگ دونفره با سرویس و حمام اختصاصی می‌طلبد، چون ممکن است روزها در سفر باشید. بر خی دیگر نیز که بیشتر در کشور ما باب شده سفر با ریل‌باس است بیشتر برای سفر در مسیرهای گردشگری یک روزه انتخاب می‌شوند.
چرا گردشگری با قطار؟
از جمله ویژگی‌های گردشگری راه‌آهن، راحتی و امنیت سفر است. به‌عنوان مثال در مسیر قطار گردشگری تهران-سوادکوه که در سال 96 راه افتاد و تا به حال نیز گردشگران بسیاری را به خود جذب کرده است، تردد بیش از ظرفیت جاده‌ای شمال عموما در روزهای تعطیل و آخر هفته از نگرانی‌های تورگردانان و گردشگران در این مسیر دل‌انگیز است. قطار علاوه بر راحتی نسبی در هنگام حرکت، به لحاظ زمان‌بندی و پیش‌بینی مسیر نیز بسیار دقیق‌تر و منظم‌تر از وسایل نقلیه جاده‌ای است.
لازم به ذکر است که شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران و شرکت مسافری رجا نخستین شرکت‌هایی هستند که اقدام به راه‌اندازی قطارهای گردشگری کرده‌اند. به این ترتیب، گردشگران می‌توانند با مراجعه به سایت این شرکت‌ها نسبت به خرید بلیت این قطارها اقدام کنند.
