پیشنهاد ساخت راه‌آهن چابهار – سرخس با تامین مالی آستان قدس رضوی

پیشنهاد ساخت راه‌آهن چابهار – سرخس با تامین مالی آستان قدس رضوی
تین نیوز| آستان قدس رضوی به عنوان یکی از نهادهای تاثیرگذار در آبادانی شرق کشور و در راستای اجرای بخشی از ماموریت‌های محرومیت‌زدایی خود به‌ویژه در شرق کشور، می‌تواند به عنوان متولی این پروژه، زیر ساخت لازم برای شکوفایی اقتصادی، اشتغال و ارتقای امنیت در این منطقه را با ساخت و بهره‌برداری از محور ریلی چابهار ـ سرخس، فراهم آورد.
سید میثم لاجوردی، مدیر مرکز مطالعات اقتصادی دانشگاه علم و صنعت گفت: بنابر اعلام مدیرعامل راه‌آهن، ظرفیت ترانزیت کالا از کشورهای CIS به آب‌های آزاد در جنوب کشور ۶ میلیون تن است که با ساخت راه‌آهن چابهار-سرخس به فعلیت خواهد رسید.
وی با تاکید بر اهمیت پروژه راه‌آهن چابهار- سرخس، اظهار کرد: طبق بودجه سال ۹۷ راه‌آهن چابهار-سرخس از دو قطعه اصلی تشکیل شده است. عملیات ساخت قطعه اول این پروژه از چابهار تا زاهدان از سال ۸۹ آغاز شده است و بودجه مورد نیاز آن ۴۵۰۰ میلیارد تومان است اما تا کنون تنها ۴۶۰ میلیارد تومان از محل بودجه دولت به این قطعه تخصیص داده شده و پیشرفت فیزیکی آن ۳۳ درصد است. برآورد بودجه راه‌آهن چابهار-زاهدان در سال ۹۷، در حدود ۱۰۰ میلیارد تومان است.
این کارشناس حمل‌ونقل ریلی که در میزگرد هم‌اندیشی تعامل دستگاه‌های دولتی و غیر دولتی برای تأمین مالی و تکمیل راه‌آهن چابهار ـ ‌سرخس که با حضور مسئولین شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور و نماینده مردم نهبدان در مجلس شورای اسلامی در خبرگزاری فارس برگزار شد، افزود: قطعه دوم پروژه از زاهدان تا حوالی تربت حیدریه از سال ۹۳ دارای ردیف بودجه است و اعتبار مورد نیاز برای ساخت در قانون ۲۹۰۰ میلیارد تومان برآورد شده است که تا کنون تنها ۱.۵ میلیارد تومان از محل بودجه به این قطعه تخصیص یافته است.
به گفته لاجوردی پیشرفت فیزیکی قطعه زاهدان-تربت حیدریه در حد صفر بوده و برآورد بودجه آن در سال ۹۷ تنها ۵ میلیارد تومان است.
‌این کارشناس حمل‌و نقل ریلی ادامه داد: این محور تنها بندر اقیانوسی کشور را با آبخور بیش از ۱۵ متر که مناسب کشتی‌های اقیانوس پیما است و همین موضوع امکان تبدیل بندر چابهار به هاب بندری در منطقه را فراهم می‌کند.
او افزود: همچنین با اتصال بندر شهید بهشتی چابهار به شبکه ریلی، هزینه ۱ میلیارد دلاری که برای افتتاح فاز یک این بندر صورت گرفته است، توجیه‌پذیر خواهد شد چرا که در غیر این صورت زیر ساخت لازم در پس کرانه بندر برای حمل‌و نقل ۸.۵ میلیون کالا تخلیه شده در بندر امکان‌پذیر نخواهد بود.
لاجوردی فعال شدن ظرفیت معادن شرق کشور را از دیگر مزایای تکمیل خط چابهار-سرخس دانست و گفت: ۲۲۰۰ معدن در استان خراسان جنوبی و ۴۹۷ معدن در استان سیستان و بلوچستان به بهره‌برداری رسیده که به دلیل نبود زیرساخت مناسب حمل‌و نقل با ظرفیت پایین در حال بهره‌برداری است.
مدیر گروه حمل‌و نقل مرکز مطالعات اقتصادی دانشگاه علم و صنعت با بیان اینکه سرمایه‌گذاری در پروژه چابهار-سرخس عواید اقتصادی فراوانی دارد افزود: نباید این‌گونه فکر کرد که احداث این خط آهن فقط هزینه برای سازنده دربردارد بلکه با محاسبات کارشناسی صورت گرفته سرمایه‌گذاری در این پروژه، اقتصادی بوده و می‌توان از عواید حاصل از بهره‌برداری از خط ریلی در قالب قرارداد BOT بهره‌مند شد.
وی تأکید کرد: براساس این مدل اقتصادی، با جذب ۴ میلیون تن بار ترانزیتی در این محور و همچنین اخذ تعرفه فعلی حمل ریلی بار، نرخ بازده داخلی (IRR) برای سرمایه‌گذاری در این پروژه حدود۲۰ درصد ارزی خواهد بود. بنابراین هزینه‌های ساخت این پروژه پس از بهره‌برداری در مدت کمتر از ۸ سال مستهلک خواهد شد.
این گزارش حاکی است، این میزگرد روز سوم مرداد ۹۷ با حضور مسئولان شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور و نماینده مردم نهبدان در مجلس شورای اسلامی برگزار شد و مسئولان آستان قدس رضوی علی‌رغم دعوت و هماهنگی‌های قبلی در هم‌اندیشی که موضوع آن مهم‌ترین پروژه زیرساختی شرق کشور بود با توجه به ماموریت‌های این نهاد غیردولتی که محرومیت‌زدایی است، حاضر نشدند.»
لازم به یادآوری است، یکی از روش‌های مؤثر در حل مشکلات مالی پروژه‌ها استفاده از ظرفیت بخش غیردولتی در قالب مشارکت عمومی ـ خصوصی (PPP) است. با استفاده از این روش می‌توان بسیاری از پروژه‌های نیمه‌تمام عمرانی را که حجم بالای سرمایه‌گذاری نیاز دارند، تأمین مالی کرد و یکی از رایج‌ترین قراردادها در این روش، مدل ساخت، بهره‌برداری و انتقال (BOT) است که معمولاً در توسعه زیرساخت‌های ریلی و جاده‌ای استفاده می‌شود.»
این گزارش می‌افزاید: «با توجه به مشخصات باری و ترانزیتی این محور، سرمایه‌گذار بخش غیر دولتی، انگیزه لازم برای حضور بلندمدت و بهره‌برداری از این محور را خواهد داشت و این امر سبب خواهد شد تا کیفیت ساخت خط تا حد بسیار زیادی نسبت به روش دولتی افزایش یابد و آستان قدس رضوی (ع) به عنوان یکی از نهادهای تاثیرگذار در آبادانی شرق کشور و در راستای اجرای بخشی از ماموریت‌های محرومیت‌زدایی خود به‌ویژه در شرق کشور، می‌تواند به عنوان متولی این پروژه، زیر ساخت لازم برای شکوفایی اقتصادی، اشتغال و ارتقای امنیت در این منطقه را با ساخت و بهره‌برداری از محور ریلی چابهار ـ سرخس، فراهم آورد. لازم به ذکر است تکمیل این محور ریلی زمینه‌ساز، دسترسی تعداد زیادی از شیعیان سیستان و بلوچستان، هند و پاکستان را به آستان مقدس ثامن الحجج (ع) فراهم خواهد آورد.»
بر اساس این گزارش«آنچه وجه تمایز آستان قدس با دیگر بخش‌های خصوصی فعال در زمینه عملیات‌های عمرانی کشور است،رویکرد این نهاد در هدف از انتخاب پروژه‌ها است. چراکه سایر بخش‌های خصوصی با هدف کسب درآمد حاضر به انجام پروژه‌ها هستند اما آنچه از آستان قدس رضوی انتظار می‌رود آن است که بدون آنکه معطل بودجه‌های دولتی بماند، نسبت به ساخت و تکمیل این محور ریلی راهبردی اقدام‌ کند.»